CUỘC CHIẾN NUÔI CON CỦA NHỮNG BÀ MẸ – CHƯƠNG 1

Có một thực tế ở xã hội chúng ta, đó là quá trình nuôi dạy con hay còn gọi là cuộc chiến nuôi con của những bà mẹ có nhiều nước mắt hơn bất cứ ai trong chúng ta nghĩ đến. Tất cả mọi thứ liên quan đến con, từ chuyện ăn, chuyện ngủ, cân nặng, chiều cao, đến những giọt nước mắt, những cơn ăn vạ,… đều là sự phiền não cho rất rất nhiều bà mẹ. Mẹ có làm đúng hay không? Tại sao mẹ không thể giải quyết vấn đề giúp con? Mẹ biết tìm sự giúp đỡ ở đâu? Làm thế nào mới là tốt nhất cho con? Đôi khi những câu hỏi đầy yêu thương này lại trở thành áp lực vô hình cho cả con lẫn mẹ.

Cuộc chiến nuôi con là cả kinh nghiệm thực tế của những người mẹ để đồng hành cùng con lớn khôn. Chỉ có vậy, mới là cách để mang đến hạnh phúc cho cả mẹ và con, biến con đường trở nên đầy ánh sáng và tràn ngập niềm vui, sự khích lệ để việc nuôi con không phải là cuộc chiến nhé!.

Để con được tự lập

Nếp sinh hoạt EASY là minh chứng cho việc được áp dụng của những bà mẹ trong cuộc chiến nuôi con . Vậy nếp sinh hoạt EASY là gì? Thực hiện nó như thế nào cho phù hợp vói từng giai đoạn phát triển của trẻ? Và EASY sẽ giúp ích gì cho bạn trong việc tạo lập và xây dựng một thói quen, nề nếp sinh hoạt chuẩn mực cho con từ nhỏ tói lớn và giúp cho bạn tận hưởng khoảng thòi gian nuôi con đầy vui vẻ và không đẫm nước mắt, lo âu. Hiểu đơn giản EASY là chu kỳ sinh hoạt lặp đi lặp lại trong một khoảng thòi gian ngắn từ sáng sớm thức dậy đến hết ngày của một em bé ngay từ ngày lọt lòng.
Một ngày của bé sẽ là những chuỗi lặp đi lặp lại của nhiều chu kỳ EASY. Bé ngủ dậy sẽ được ăn (E – eat), sau đó mẹ cho bé chơi vận động (A – activity), mẹ đặt bé xuống cho bé ngủ (S – sleep) và mẹ có thòi gian thư giãn (Y – your time). Khi bé ngủ dậy, bé lại được tiếp tục đi vào chu kỳ EASY mới: ăn, chơi, ngủ và thời gian dành cho mẹ. Cứ như vậy lặp đi lặp lại cho đến khi bé đi vào giấc ngủ đêm, kết thúc một ngày của mẹ và bé.

Lợi ích của EASY là gì?

Lợi ích cho bé

Cũng như mọi cá thể khác, tuy nhỏ bé và khả năng hiểu biết có hạn chế đến đâu đi chăng nữa, nếu được áp dụng EASY từ sớm thì dần dần bé sẽ có thể tự nhận biết được việc gì sẽ đến tiếp theo, bởi trình tự của mọi hoạt động là không bao giờ thay đổi, điều này tạo nên nhịp sinh học đầu đời cho bé. Bé cảm thấy chủ động và tự tin bởi bé biết sau khi ngủ dậy mình được ăn, khi ăn xong mình được chơi và khi mệt mình sẽ được đi ngủ. Đây là nền tảng cơ bản nhất để xây dựng lòng tin của bé với mẹ, bởi nếu mẹ tôn trọng chu kỳ của bé, bé hiểu và bé có thể chờ đợi điều gì sắp đến với mình.
Mẹ có thể nghĩ rằng, con bé tí thế biết gì mà hiểu! Nếu mẹ nào đã học qua môn sinh học lóp 7 chắc còn nhớ về bài học phản xạ có điều kiện: bật đèn thì cho chuột ăn, hay vỗ tay thì cho cá ăn. Sau đó mỗi khi bật đèn chuột sẽ chạy đến và mong chờ thức ăn, hoặc khi vỗ tay cá sẽ lên và hy vọng có mồi. Ví dụ vậy thôi để hiểu rằng, con người hay động vật, dù mức độ phát triển có khác nhau đến đâu cũng là những cá thể hoạt động theo thói quen, cái mà chúng ta hay gọi là nhịp sinh học.
Vì thế, nếu mẹ nắm bắt được đặc tính này và “kết nối” được với nhịp sinh học của con sớm bao nhiêu, con càng có điều kiện phát biểu nhu cầu bấy nhiêu, điều đó có lợi cho con nhiều nhất.

Lợi ích cho mẹ

Khi mẹ và con sinh hoạt theo EASY, mẹ không nhầm lẫn các tín hiệu con “phát” ra, mẹ không bị nhầm tiếng khóc vì con mệt muốn đi ngủ vói khi con đòi ăn, hay tiếng khóc con chán muốn thay đổi trò chơi, hoặc khóc bởi con đau bụng. Khi đó, mẹ sẽ biết cách phản ứng vói từng nhu cầu khác nhau của bé. Mẹ hiểu bé và bé được tôn trọng về nhu cầu, tránh tình trạng cho ăn lắt nhắt cả ngày do mẹ sợ con đói hay muốn con ngừng khóc, và sau này (bạn sẽ thấy) tránh được vô vàn các vấn đề ăn ngủ phức tạp của con khi con bước vào giai đoạn 4, 6 ,10 hay 14 tháng. Đây cũng là cách mà mẹ có thể tránh được cảnh sẽ phải ép con ăn để việc nuôi con không phải là cuộc chiến .

Lợi ích lâu dàỉ

Phương pháp này khuyến khích việc cho con ăn no, chơi tự lập và tự ngủ, EASY chính là nền tảng cơ bản của phương pháp đó. Như bạn có thể thấy, trình tự trong chu kỳ EASY tách rời việc ăn và ngủ bởi giai đoạn hoạt động: chơi. Con được khuyến khích tự đi ngủ khi đã mệt và con không ngủ trên ti mẹ, do đó khi chuyển giấc ngủ (chu kỳ ngủ của bé rất ngắn, cứ sau 40 phút bé hết 1 chu kỳ ngủ, trở mình tỉnh giấc và đi vào chu kỳ ngủ tiếp theo, mỗi giấc ngủ của bé sẽ gồm nhiều chu kỳ ngủ ngắn), bé không cần ti mẹ để ngủ lại, và bé không ăn vặt chỉ để làm “mồi” cho việc ngủ. Do đó khi thức dậy, bé thực sự đói để ăn no và khi bé ăn no bé có đủ năng lượng để ngủ đủ cho đến khi đói. Mẹ cũng không bị dính lấy bé vì bé cần ti mẹ để ngủ, có thời gian chăm sóc bản thân mình và gia đình, vì thế, chúng tôi tin rằng EASY là chìa khóa để đi đến nếp sinh hoạt ăn ngủ điều độ cho cả gia đình.
Khi con lớn, chu kỳ EASY của con sẽ dài ra. Tuy rằng không một trẻ nào giống trẻ nào, nhưng khoa học cho thấy các bé đều trải qua những giai đoạn phát triển tương đối đồng
nhất trong năm đầu của cuộc đời với các chu kỳ phát triển kĩ năng và những chu kỳ phát triển thể chất (Chưong 2). Theo đó, những chu kỳ EASY cũng thay đổi theo.

Giúp trẻ tự ngủ

Khi em bé sinh ra thì bản năng không bao giờ để mình bị đói. Đói em sẽ đòi ăn, vì dạ dày nhỏ nên em phải ăn thường xuyên, do đó các giấc ngủ của em không dài. Giấc ngủ của các em là một chu kỳ 45 phút gồm 25 phút ngủ sâu và 20 phút ngủ nông (giấc ngủ REM). Trong thời gian này nếu em đói em sẽ dậy và đòi ăn ngay, do đó em không bao giờ để mình đói quá 25 phút đâu. Đây là bản năng tự nhiên. Không một đứa trẻ nào có thể nhịn đói. Các mẹ cần tôn trọng qui luật tự nhiên đó.

Việc bé thay đổi môi trường từ trong bụng mẹ ra ngoài môi trường mới. Trong bụng mẹ, bé thích ngủ lúc nào thì ngủ, nhưng ra ngoài bé có ý thức hon, môi trường thay đổi buộc bé phải học cách tự trấn an bản thân để đi vào giấc ngủ. Bé có thể được sự trợ giúp từ ti mẹ hay ti giả (làm bé tập trung vào ti, từ đó lơ là mất cảnh giác và ngủ gật), vòng tay rung lắc hát à ơi tạo cho bé cảm giác cử động giống như trong bụng mẹ, đơn giản hơn, có một số mẹ để bé ăn no nằm chơi đến lúc bé mệt bé tự đi vào giấc ngủ. Tóm lại, điều kiện mà mẹ và những người xung quanh tạo ra là môi trường để bé đi vào giấc ngủ, tạo cho bé thói quen và “môi trường ngủ”, sau này đến khi mệt, bé cần phải có những điều kiện ấy thì mới có thể ngủ được

Một trẻ sơ sinh trung bình ngủ 18 tiếng/ngày. Bé chỉ thức 45 phút sau mỗi chu kỳ ngủ 3 giờ. Trong đó, 30 phút dành để ti và 15 phút để vệ sinh và vận động “thể thao”. 4 tháng bé vẫn ngủ trung bình 16 -17 tiếng/ngày, trong đó ban ngày bé thức được dài hơn (chừng một tiếng rưỡi cho mỗi chu kỳ 4 giờ) và giấc đêm bé cũng ngủ liền một giấc dài hơn 6 – 8 tiếng. 1 tuổi nhu cầu ngủ trung bình giảm xuống còn 14 tiếng và đến 2 tuổi, các em ngủ khoảng 12 – I3h/ngày.
Ngủ rất quan trọng vì não của bé phát triển khi ngủ. Các tế bào thần kinh được nhân bản khi ngủ sâu và các kĩ năng cơ bản (lẫy, bò, ngồi, đứng) được tập luyện ở thời kỳ (giấc ngủ động). Hơn nữa ngủ tiêu tốn ít năng lượng hơn vì thức ăn các em ăn được hoàn toàn phục vụ vào việc tạo dựng tế bào chứ không phải để đốt cháy cho các hoạt động thể chất, do đó có bé ăn ít, ngủ nhiều mà vẫn tăng cân và chiều cao.

Những hiểu nhầm về giấc ngủ của trẻ

Ngủ say như em bé là một hiểu lầm tai hại. Não bộ chưa phát triển nên giấc ngủ của trẻ có chu kỳ ngắn, và bé rất dễ thức dậy, giật mình hoặc ti hí mắt trong giai đoạn ngủ REM. Việc này thực tế có lọi vì các bé không bao giờ ngủ sâu quá lâu mà quên mất việc nạp năng lượng cho dạ dày. Do đó, nếu mẹ không tác động bên ngoài (ép ăn) thì bé sẽ theo đúng bản năng dậy khi đói và đòi ăn.

Cho con ngủ ít ban ngày để ngủ nhiều ban đêm: SAI. Mục đích của tất các các phưong pháp dạy ngủ đều để đến đích là em ngủ đủ vào ban ngày để em mệt vừa phải chứ không bị quá mệt để ngủ dài vào ban đêm. Khi bé bị quá mệt sẽ khó ngủ hơn (não kém phát triển nên không thể tự trấn an, giữ bình tĩnh và thư thái đưa mình vào giấc ngủ và do đó các giấc ngủ đêm của bé cũng ngắn theo. Trẻ bị quá mệt sẽ quấy khóc vì không thể nào tìm đưực cách tự đi vào giấc ngủ và nghỉ ngoi được. Do đó, kể cả khi ngủ đưực, các giấc của bé cũng ngắn và thường vật vã về đêm. Mục đích của luyện ngủ là dạy các bé biết ngủ khi có nhu cầu, tạo dựng một trình tự không đổi đều đặn để hướng tói việc bé có một giấc ngủ dài ban đêm

Ngủ lúc nào chẳng là ngủ: SAI. Ngủ ban đêm và giấc dài bao gồm nhiều giấc ngắn nối tiếp giúp quá trình tạo tế bào đưực liên tục và các bé được nghỉ ngơi tốt hơn. Giấc ban ngày thường ngắn, do có ánh sáng và tiếng động không đều đặn làm giấc ngủ sâu của các bé ít chất lượng hơn. Giấc ngủ ban ngày chỉ như là những giờ giải lao cho những khoảng thời gian bé thức và chơi ngay trước đó.

Kết luận: Bé ngủ nhiều ăn ít là chuyện bình thường. Mục đích tối cao của việc cho các bé ngủ đủ ban ngày là để bé ngủ dài ban đêm. Nếu ban ngày bé ngủ ít và quấy khóc là dấu hiệu các bé bị quá mệt và cần tăng thòi gian ngủ ngày lên.
Các bé ngủ đủ ban ngày mói có đà để ngủ dài ban đêm. Nhưng rất nhiều mẹ không tin vào điều này!

Tập cho con tự ngủ

Cứ khi bé khóc, các mẹ thường nghĩ “chắc có gì không ổn”! Thế nến các mẹ nhanh chóng bế, dỗ nhưng bé không nín. Lúc này, mẹ thấy lo lắng không hiểu chuyện gì xảy ra và các bé cũng bất lực không kém. Giá bé biết nói, chắc đã bảo: “Mẹ để cho con yên, để con còn đi ngủ!”. Nhưng mẹ cố nũng nịu con để không bỏ mặc con, như thế mẹ cảm thấy mình vẫn đang cố gắng. Trong khi có thể mẹ không hiểu được rằng, cùng vói lượng và thời gian khóc như vậy, nếu mẹ có phương pháp, có thông tin, đặt con xuống cho con khóc để con học cách tự đưa mình vào giấc ngủ thì mai kia câu chuyện khóc – ru – bế – ti để ngủ sẽ chấm dứt và con học được kĩ năng quan trọng của cuộc đời: mệt là có thể tự ngủ, không bị phụ thuộc vào người khác!
Muốn các bé ngừng khóc và tự ngủ thì các mẹ phải để cho các bé bắt đầu từ việc khóc. Không có “khóc” thì làm gì có “nín”.

Kinh nghiệm của số đông các mẹ đã luyện con tự ngủ và các chuyên gia khuyên rằng: việc con khóc trong quá trình luyện ngủ là khó chịu nhất cho người nghe, chứ không phải người khóc. Trong quá trình luyện ngủ, nhiều mẹ thốt lên rằng: nó như tra tấn tâm lý. Nhưng sau đó con biết tự ngủ, con ngủ đủ và con vui vẻ vì được nghỉ ngoi họp lí thì đa số các mẹ đều cho rằng “quyết định luyện ngủ là quyết định đúng đắn nhất”.
Những mẹ sinh bé thứ hai thường ít phải áp dụng luyện ngủ cho các bé. Do đã có kinh nghiệm nên ngay từ ngày đầu, các mẹ đã có thể để cho bé có môi trường ngủ độc lập và không tạo môi trường ngủ phụ thuộc: ti mẹ, ti giả, bình, rung lắc, ru… Các mẹ nên nhớ, môi trường là do mình tạo ra, nếu các bé không bao giờ biết đến ru bế lắc ngủ thì sẽ không bao giờ đòi hỏi. Hon nữa, các mẹ sinh con thứ thường tôn trọng bản năng của các con hơn, đói các bé sẽ đòi ăn, mệt các bé sẽ tự ngủ. Do đó, bé có thể tự chơi một mình lâu hơn và các bé có khả năng kết nối vói nhu cầu bên trong của bản thân.

Các phương pháp luyện ngủ được áp dụng trên thế giới:

Phưong pháp Không khóc (No cry/no tears).
Phưong pháp Bếlên đặt xuống (Pick up put down – PUPD).
Phưong pháp Khóc có kiểm soát (controlled crying hay cry – it – out with checks).
Để con khóc đến khi con ngủ (cry it out).

Ví dụ về phương pháp không khóc ( no cry)

Bạn Sâu nhà mẹ Ong mới sinh đã gắt ngủ rất lâu, lại được bế nhiều nên cả ngày cả đêm ngủ là phải bế, đặt xuống là ẹm khóc. Khi Sâu được 1 tháng, mẹ luyện ngủ cho bạn theo phương pháp Không khóc (No cry), mẹ căn thòi gian thửc ngủ theo tháng tuổi, chắc chắn bạn không bị đói, mẹ mát xa, thủ thỉ với bạn rồi đặt bạn vào cũi, tất nhiên, bạn bắt đầu khóc ngay khi được mẹ đặt xuống. Mẹ bế lên bạn càng khóc, càng giãy giụa và càng khóc to, đặt xuống cũng khóc nhưng bế lên càng khóc to hơn. Càng ngày bạn khóc càng dữ và thời gian khóc càng dài. Mẹ kiên trì luyện trong 15 ngày thì dừng lại vi cảm thấy kiệt sức và nghĩ phương pháp này không phù họp vói bạn. Mẹ dừng 1 tuần không luyện ngủ cho bạn nhưng tình hình ăn ngủ của bạn càng lúc càng tệ, giờ thì bạn đòi bế cả ngày, đêm thì phải bế ngồi bạn mói ngủ. Khi bạn được 8 tuần, mẹ quyết định luyện ngủ cho bạn theo phương pháp CIO: Trước khi luyện, mẹ đã chuẩn bị tinh thần cho bạn, nói với bạn rằng hôm nay mẹ và bạn sẽ làm gì. Ngay sau khi bạn thức dậy, mẹ cho bạn bú no, chơi vói bạn rồi đặt vào giường ngủ khi bạn mới thức được có 55 phút, mẹ thủ thỉ với bạn một chút rồi đi ra chỗ khuất, tắt đèn. Bạn khóc trong vòng 30 phút rồi lăn ra ngủ, các giấc sau khoảng 25 – 30 phút. Ngày thứ hai, tất cả các giấc bạn đều khóc đến 45 phút mói chịu ngủ. Ngày thứ ba, thòi gian khóc giảm hẳn còn dưới 20 phút, ngày thứ tư dưới 10 phút, ngày thứ năm e e mấy tiếng làm nũng rồi lăn ra ngủ tít. Ngày thứ bảy đặt vào giường là bạn ôm chăn ngủ chỉ sau vài phút, đêm ngủ giấc dài (dù vẫn ọ ẹ đòi ti) khoảng 11 tiếng.

Nguồn : Nuôi con không phải cuộc chiến

Kết luận

Chúc mừng bạn đã được lên chức mẹ, dù cho đây có thể là lần đầu tiên hay lần thứ n, việc bạn vượt qua 9 tháng mang nặng và thời khắc lâm bồn thành công đã xứng đáng được tặng một chiếc huy chương anh dũng rồi. Kiddihub mong rằng trong quá trình nuôi con, cuộc chiến nuôi con đầy gian lao cha mẹ sẽ không phải gặp quá nhiều khó khăn và việc nuôi con không phải là cuộc chiến nhé!

XEM THÊM : SỰ KÌ DIỆU TRONG SỰ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ TÌNH YÊU CỦA TRẺ – CHƯƠNG 1